Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Ból głowy nasilający się przy każdym ruchu, trudność w nabraniu powietrza, katar, czy uczucie rozpierania w nosie i czaszce to bez wątpienia nic przyjemnego. Pierwsze, o czym myślimy w takiej sytuacji, to jak pozbyć się flegmy z zatok. Wydzielina w zatokach świadczy o rozwijającym się stanie zapalnym, więc nie powinno się jej bagatelizować.
Spis treści:
- Jakie są przyczyny pojawienia się wydzieliny z zatok?
- Jak pozbyć się wydzieliny z zatok?
- Zatokowy ból głowy i wydzielina z nosa – co na to poradzić?
Jakie są przyczyny pojawienia się wydzieliny z zatok?
Zatoki to przestrzenie w kościach czaszki – wyścielone nabłonkiem i wypełnione powietrzem – puste. Wszystkie, a mamy ich sporo (aż 4 pary), łączą się z wnętrzem nosa (przewodami nosowymi). Takie bezpośrednie sąsiedztwo powoduje, że gdy w nosie toczy się stan zapalny, to bardzo często automatycznie przenosi się także na zatoki. Przyczyną wydzieliny w zatokach najczęściej jest zatem infekcja górnych dróg oddechowych – typowo przeziębienie, na które chorujemy niemal co roku. Następuje wtedy obrzęk błony śluzowej nosa i zatok przez powstały stan zapalny. Organizm wytwarza dużo wydzieliny, która gdzieś musi się zmieścić. Prowadzi to do poczucia zatkanego i rozpieranego nosa, a także – co charakterystyczne – do bólów głowy nasilających się przy pochylaniu. Niekiedy potrafi być naprawdę dokuczliwy. Dodatkowo chore osoby mają utrudnione oddychanie i ściekanie wydzieliny z zatok. W gardle może być wrażenie zalegającej flegmy, bo przemieszcza się grawitacyjnie w dół dróg oddechowych. Powoduje przez to podrażnienie zakończeń nerwowych i odruch kaszlu. Zielony kolor wydzieliny z zatok zawsze wzbudza emocje i sugeruje zakażenie bakterią. Nie jest to jednak prawda. Kolor flegmy po prostu ewoluuje i to normalne zjawisko. Początkowo jest biaława, wodnista, późnej gęstsza, następnie robi się bardziej żółta i ostatecznie zielonkawa. Zapaleniu zatok sprzyja skrzywiona przegroda nosa (bo utrudnia ich wentylację), alergia wziewna (np. na pyłki traw), infekcja zęba pochodzenia korzeniowego, a nawet narażenie na dym papierosowy.
Ważne jest, aby wydzieliny z zatok nie zlekceważyć, jak zresztą każdej choroby. Choć ta przypadłość wydaje się błaha, to u niektórych osób może doprowadzić do powikłań. Warto więc od razu nie bagatelizować sprawy i skorzystać pomocy lekarza, który wdroży odpowiednie leczenie przynoszące poprawę.
Jak pozbyć się wydzieliny z zatok?
Katar w nosie i zalegająca wydzielina w zatokach ustąpią z czasem samoistnie. Zwykle po 7-10 dniach1, bo w takim okresie typowo przechodzi infekcja górnych dróg oddechowych (najczęstsze pospolite przeziębienie). Te dni mogą się jednak wyjątkowo dłużyć, a dolegliwości są uciążliwe.
Jak rozrzedzić wydzielinę w zatokach i przyspieszyć proces zdrowienia? Najlepszym i najbezpieczniejszym sposobem na oczyszczenie zatok i nosa z wydzieliny jest irygacja, czyli płukanie ich solą fizjologiczną, wodą morską lub specjalnymi saszetkami z solą do kupienia w aptece. Z saszetek można stworzyć roztwór izotoniczny lub hipertoniczny (o wyższym stężeniu soli). Ten drugi będzie jeszcze skuteczniejszy w gęstszym katarze, ale przy częstym stosowaniu szybciej może dać uczucie wysuszenia i ściągnięcia wewnątrz nosa. Płukanki łagodzą stan zapalny, udrażniają zatoki, pozbywają się zalegającej wydzieliny oraz mechanicznie usuwają bakterie, wirusy, grzyby i alergeny. Irygację można wykonać samodzielnie w domu. Nosa nie należy płukać zimną albo gorącą wodą – powinna być zbliżona do temperatury ciała. Przed płukaniem trzeba również wysmarkać nos z wydzieliny. Irygacji nie można robić przy krwotoku z nosa, czy zapaleniu ucha.
A jak pozbyć się wydzieliny z gardła? O ile jej przyczyną nie jest osobna choroba (np. zapalenie gardła) i flegma w nim zalegająca pochodzi po prostu z górnych dróg oddechowych i zatok, to powinna ustąpić wraz z ustąpieniem kataru. Nie ma więc konieczności stosowania osobnych metod terapeutycznych. Należy tylko skutecznie zwalczyć katar.
Zatokowy ból głowy i wydzielina z nosa – co na to poradzić?
Gęsta flegma, która upycha się w zatokach, doprowadza do bólów głowy, które mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Czasami ten objaw wysuwa się na dominującą pozycję i jest dla chorego bardziej dokuczliwy niż katar. Dopiero podczas zapalenia zatok, gdy każdy ruch głowy jest bolesny, uświadamiamy sobie, jak często nią ruszamy w ciągu dnia.
Oprócz irygacji na katar dobrze działają środki przeciwbólowe i przeciwzapalne z ibuprofenem w połączeniu z substancją obkurczającą naczynia krwionośne w nosie, czyli z pseudoefedryną. Hamuje ona obrzęk i produkcję wydzieliny. Efekt jest zauważalny bardzo szybko, jednak trzeba pamiętać, aby preparat stosować maksymalnie 3-5 dni. Dłuższe użytkowanie stwarza ryzyko paradoksalnego nasilenia dolegliwości. Przy uśmierzaniu dolegliwości pomocne są też ciepłe kompresy nakładane na czoło, gdy doskwiera ból zatok czołowych.
W razie pogorszenia należy wybrać do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który zweryfikuje diagnozę i zastosuje właściwe leczenie.
Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz
Bibliografia:
Świerczyńska-Krępa M., Świerczyński Z., Mejza F., Zapalenie zatok przynosowych, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021.
Zagor M., Zapalenie zatok przynosowych, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 22.01.2018.
Sawiec P., Gładysz A., Choroba przeziębieniowa (przeziębienie), Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021.
