Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Nie możesz oddychać swobodnie? Kolejny raz przechodzisz infekcję z katarem, a później całkowitą blokadą nosa z towarzyszącym jej bólem? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się dlaczego tak się dzieje, co mają z tym wspólnego zatoki i przede wszystkim – jak odetkać nos, pozbyć się bólu i w końcu oddychać pełną piersią.
Spis treści:
- Zatkany nos – przyczyny i objawy
- Zatkany nos a choroba zatok
- Co na zatkany nos i ból zatok?
Zatkany nos – przyczyny i objawy
Wydawać by się mogło, że niedrożny nos to nic takiego. Przecież możemy oddychać przez usta, więc właściwie, czy jest się czym przejmować? Otóż nos pełni niebagatelną rolę w utrzymaniu zdrowia. Przygotowuje wdychane powietrze w taki sposób, aby maksymalnie zminimalizować ryzyko zachorowania. Wyłapuje cząsteczki zanieczyszczeń (często niewidoczne gołym okiem), ogrzewa powietrze i je nawilża. Oddychanie przez usta pozbawia nas takiej ochrony. To dlatego przewlekła niemożność wciągania powietrza przez nos, na przykład spowodowana przerostem migdałka gardłowego, predysponuje do częstych infekcji.
Zatkany nos jest przede wszystkim sztandarowym objawem infekcji górnych dróg oddechowych, a ta najczęściej ma podłoże wirusowe, rzadziej bakteryjne. Chyba nie ma wśród czytelników osoby, która przynajmniej kilka razy w życiu nie przechodziła choroby przeziębieniowej – klasycznej przyczyny niedrożnego nosa. Wśród dolegliwości, oprócz nadmiernej produkcji wydzieliny w nosie, występuje również zaburzenie węchu, ogólne osłabienie, stan podgorączkowy, kaszel – spowodowany spływaniem wydzieliny z nosa do gardła, ból gardła czy ból głowy. Ten ostatni może wynikać nie tylko z samej w sobie infekcji nosa, ale także z zatkania zatok.
Zatkany nos a choroba zatok
Występujące najczęściej w sezonie jesienno-zimowym przeziębienie rozpoczyna się od poszerzenia drobnych naczyń krwionośnych w błonie śluzowej nosa. Dochodzi do tego za sprawą wirusa (czynnikiem sprawczym może być któryś z ponad 200 różnych wirusów1, więc ustalenie konkretnego z nich nie jest zwykle możliwe, ani też konieczne skoro leczenie jest objawowe), który początkowo wywołuje miejscowy stan zapalny. Takie naczynia stają się mniej szczelne. Przesiąka przez nie płyn, co objawia się wodnistym katarem. Z czasem wydzielina z nosa staje się coraz bardziej gęsta, niekiedy zielonkawa – co wcale nie świadczy o zakażeniu bakterią i konieczności włączenia antybiotyku (!), aż w końcu blokuje nos, dając uczucie jego całkowitego zatkania. Zatkanie powoduje niemożność swobodnego przepływu powietrza, a więc uniemożliwia wentylację zatok, które bezpośrednio łączą się z jamami nosa. To właśnie tak bliskie sąsiedztwo, a właściwie ciągłość obu struktur, powoduje, że najczęściej mamy do czynienia z zapaleniem nosa i zatok jednocześnie (tzw. rhinosinusitis). Do wymienionych wyżej dolegliwości dołączy więc jeszcze rozpierający ból w okolicy czoła, policzków albo głowy – w zależności, które zatoki „zachorują”, bo na całe szczęście nie wszystkie na raz. Mamy aż 4 pary zatok, więc infekcja wszystkich jednocześnie, to byłby prawdziwy koszmar.
Zapalenie zatok, podobnie jak ogólne przeziębienie, zwykle przemija całkowicie do 10 dni. Jeśli jednak dolegliwości zatokowe nie mijają po 3 miesiącach, koniecznie trzeba pokazać się lekarzowi2. Być może rozwinęło się przewlekłe zapalenie zatok, które wymaga już profesjonalnej diagnostyki i leczenia. Właśnie osoby z przewlekłym zapaleniem zatok mają tendencję do częstego zatkanego nosa. Podobnie sytuacja wygląda u osób posiadających skrzywioną przegrodę nosa. W takim przypadku jamy nosowe istotnie różnią się wielkością i część ujść zatok może być przyblokowana, co skutkuje ich zmniejszoną wentylacją. Zmniejszenie swobodnego przepływu powietrza predysponuje do namnażania się w zatoce bakterii.
Co na zatkany nos i ból zatok?
Zapytań w Internecie o to jak odetkać zatkany nos, najlepiej szybko, a już zwłaszcza na noc, jest całe mnóstwo. Odpowiadając fachowo – w przeziębieniu i zapaleniu zatok na pewno odetka go czas. Choroba w większości minie samoistnie i minie też ta dolegliwość. Mając na uwadze, jak uciążliwe jest to uczucie, zaleca się jednak skorzystać z poniższych sposobów na zatkany nos i zniwelowanie bólu, aby łatwiej przetrwać ten czas czekania:
- Krople do nosa, które obkurczą poszerzone naczynia krwionośne – ich stosowanie powinno być krótkotrwałe, zwykle nie dłużej niż kilka dni, aby nie wywołać paradoksalnego nasilenia kataru.
- Inhalacje solą fizjologiczną 0,9% lub o wyższym stężeniu (hipertoniczną), ewentualnie olejkami eterycznymi, np. miętowym, rumiankowym, eukaliptusowym czy sosnowym;
- Tabletki zawierające w swoim składzie ibuprofen i pseudoefedrynę. Drugi składnik obkurczy naczynia krwionośne w nosie, natomiast pierwszy zadziała wielokierunkowo – przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo.
Preparaty tego typu dostępne są bez recepty, więc z powodzeniem można je wypróbować w domu. Do lekarza trzeba będzie się udać, jeśli objawy nie ustąpią w przeciągu kilku dni, z każdym kolejnym dniem będą rosnąć zamiast maleć albo pojawią się jakiekolwiek inne niepokojące symptomy.
Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz
1 Sawiec P., Gładysz A., Choroba przeziębieniowa (przeziębienie), Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021
2 Świerczyńska-Krępa M., Świerczyński Z., Mejza F., Zapalenie zatok przynosowych, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021.
Bibliografia:
Sawiec P., Gładysz A., Choroba przeziębieniowa (przeziębienie), Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021.
Świerczyńska-Krępa M., Świerczyński Z., Mejza F., Zapalenie zatok przynosowych, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021.
Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Jaździk M., Zapalenie zatok przynosowych, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 22.01.2018.
